Güncel Piyasa ve Döviz Haberleri 13/10/2025 - Pazartesi
Cuma şoku, pazar U dönüşü: Trump yine küresel piyasaları altüst etti!
- Ticaret savaşları yeniden alevlendi! ABD Başkanı Trump'ın, Cuma gecesi Çin mallarına yönelik %100 ek vergi ve ihracat kısıtlaması tehdidi küresel piyasalarda büyük çaplı bir sarsıntıya neden oldu. Çin'in nadir element ihracatına yönelik getirdiği yeni kısıtlamalar, ABD tarafından tedarik zincirlerine yönelik stratejik darbe olarak görülüyor. Periyodik tabloda var olan toplam on yedi nadir elementin Nisan'da yedisine ihracat kısıtı getiren Çin, geçen hafta listeye beş element daha eklemesi Başkan Trump kızdırdı! ABD savunma sanayine yönelik ciddi bir darbe olarak görülen Çin'in nadir toprak elementleri ile ilgili hamlesi, risk iştahında belirgin bir bozulmaya yol açtı: hisse senetlerinde sert düşüşler yaşanırken, kripto piyasasında ise tarihin en büyük likidasyon dalgası yaşandı.
- Trump’ın haftanın son iş gününde açıkladığı yeni gümrük vergileri, küresel ekonomide stratejik önemi giderek artan nadir toprak elementlerini (rare earths) yeniden büyük güçlerin rekabet alanına taşıdı. Çin’in bu minerallerin üretim ve işleme zincirinde hâlâ baskın olduğu unutulmamalı: dünya arzının yaklaşık %70’ini sağlıyor ve rafinaj süreçlerinde neredeyse tekeli elinde tutuyor. Bu tablo, Trump’ın daha önce Zelenskiy’den neden nadir toprak elementleri talep ettiğini bugün çok daha net açıklıyor. Bu tür adımlar fiilen uygulanmasa bile, tehdidin kendisi bile şirketlerin, yatırımcıların ve hükûmetlerin davranışlarını değiştirmeye yetebileceğini düşünüyoruz. Dünyanın iki büyük ekonomisi artık rekabeti yönetmeye değil, birbirinden kopmaya hazırlanıyor. Yıllarca küresel fiyat istikrarını sağlayan entegrasyonun çözülmekte olduğu, yerini ekonomik kutuplaşma ve bloklaşmaya bıraktığı bir döneme giriyoruz. Emtia cephesinde egemen olan soğuk savaş, yalnızca ticaret dengelerini değil, küresel güç haritasını da yeniden şekillendiriyor.
- Ticaret savaşı endişesiyle yatırımcılar yeniden güvenli limanlara akın ederken, Cuma gecesi kripto piyasasında 19 milyar dolardan fazla pozisyon tasfiye edildi. Bitcoin 24 saat içinde (Reuters grafiklerine göre) 104bin dolar seviyelerine kadar gerileyerek %15'e yakın sert bir düşüş kaydetti. Daha geçen hafta 5bin dolar seviyesine dayanan Ethereum, kısa bir süreliğine de olsa 1,940 dolar seviyesinin altına kadar sarktı! Toplam piyasa değeri yaklaşık 500 milyar dolar eriyerek kripto tarihinin en büyük tek günlük çöküşünü yaşadı.