Güncel Piyasa ve Döviz Haberleri 22/06/2023 - Perşembe
Hayal kırıklığı = Beklentiler / Gerçekler
- Bülten yazmak kadar bültene başlık belirlemek de zor. Hele bir de neredeyse 2 sene sonra ilk defa faiz artıracak TCMB Para Politikası Kurulu (PPK) toplantısına denk geldiyseniz vay hâlinize... İlk önce başlık olarak aklıma "Yapılana kadar imkânsız görünür: Devir kendini #TCMB" yazmak geldi. Kendimi yeni ekonomi takımının ateşli bir taraftarı gibi gördüm. Sonra aklıma siyasi iradenin faiz hassasiyeti geldi, sonra da faiz artacak tamam da ya o kadar da artırmazsa ne olacak diye düşününce farklı bir başlık buldum. Şimdi gelin bu önemli güne bir kez daha TCMB diyerek başlayalım.
- TCMB'nin faizi hangi seviyeye yükseltebileceği ile ilgili son günlerde pek çok soru alsak da, aslında bu sorunun cevabını şimdi bilmediğimiz gibi yıllardır da bulamadığımızı itiraf etmeliyim. Rezerv paraya sahip ekonomik olarak göreceli 'büyük' ülkelerde, ekonomiye yön gösterecek olan faizin ne olacağının sinyali önceden kamuoyunun bilgisine verildiği, diğer bir deyişle piyasaların buna hazırlandığı, gerçekleşmenin ise sürpriz yaratmadığını pek âlâ biliyoruz. Türkiye cephesinde ise faiz konusu malûmuz olduğu üzere başka ve derin bir mevzuu!
- TCMB'nin faiz setinde 4 değişik faiz oranı bulunuyor. Bunların arasında manşet olarak ön plana çıkan faiz, politika faizi, yani 1 hafta vadeli repo ihale faizi. Onun da oranı %8,5. Politika faizi 2021 yılının Ağustos ayında %19 seviyesinde idi. Sonrasında olanlar malûm. Bunun dışında politika faizinin 150 baz puan altında faiz koridorunun alt bandı yani borç alma faiz oranı (%7), politika faizinin 150 baz puan üzerinde ise faiz koridorunun üst bandı yani borç verme faizi oranı (%10) bulunuyor. Bunların da en tepesinde, tüm haşmetiyle Geç Likidite Penceresi (GLP) (hesabını kitabını iyi yapamayan ve son dakika TCMB'den borçlanmak durumunda kalan bankalar uygulanan) namî diğer ceza faizi var ki onun da oranı %13.
- Her ne kadar TCMB'nin nasıl bir karar alacağını bilemesek de, şu an %8,5 olan politika faizinin 'kademeli' bir şekilde %20 seviyesine yükseltileceği, esas 'sıkılaştırmanın' (bakın burası önemli) ise koridorun üst bandı üzerinden yapılacağını düşünüyoruz. Bu minvalde, faiz koridorunun üst bandı ve GLP faiz oranlarının politika faizinin çok üzerinde belirlemesini bekliyoruz. Cümlenin ilk kısmı tamamen varsayım olsa da, ikinci kısmı için sezilerim oldukça kuvvetli. Keza bu yönde bir politika tercihi, 2011 - 2014 yılları arasından da kullanmıştı. Son verilere göre, TCMB'nin bankalara verdiği paranın ağırlıklı ortalama maliyeti (AOFM) %8,50 seviyelerinde. TCMB'nin ekonomiyi soğutmak adına bu oranı da (AOFM) sert bir şekilde yukarı itmesi, beraberinde kredi kartı faiz oranından tutun, kredili mevduat faizlerine kadar pek çok krediye mahsus faizinin de yukarı gelmesine neden olacaktır. Piyasanın reaksiyonunu, politika faizi kadar diğer faiz oranlarının da ne olacağına paralel olacaktır!